Şantiye Dergisi 382. Sayı (Temmuz-Ağustos 2020)

86 TEMMUZ-AĞUSTOS 2020 MAKALE Yeşil Bina tarihçesi Dünyanın birçok yerinde farklı Ye- şil Bina sertifika sistemleri mevcuttur. 1990 yılında İngiltere’de ortaya çıkan BREEAM (Building Research Establish- ment Environmental Assessment Met- hod) Yeşil Bina sistemi ile gelişen ça- lışmalar, Amerika’da LEED Yeşil Bina sisteminin (Leadership in Energy and Environmental Design) doğuşuyla devam etti. 1998 yıllarına gelindiğin- deyse gelişmiş ülkeler sürdürülebilir ve Yeşil Binalar konusunda bir araya gelerek Yeşil Bina sertifikası süreçle- rini tekrar gözden geçirmeye karar verdiler. Ve LLSBE (International Ini- tiative For Sustainable Built Environ- ment) kurdular. Bu şekilde büyüyen süreç gelişmeye devam etti. 2003 yıl- larda Yeşil Bina sertifikası adına Gre- enstar, 2004’te Japonya’da CASBEE, Almanya’da ise DGNB kurularak Ye- şil Bina kriterleri değerlendirildi ve ülkelerin kendilerine özel kriterleri oluşturuldu. LEED sertifikası LEED Yeşil Bina sertifikasını anla- tabilmek için öncelikle “LEED” kelime anlamını açıklamamız yararlı olacak- tır. İngilizce açılımı olarak “Leadership in Energy and Environmental Design” olarak geçen LEED Sertifikası kendi di- limizde ise “Enerji ve Çevre Dostu Ta- sarımlarda İlerleme” olarak adlandı- rılmaktadır. Kısaca LEED, eko sistemi bozmadan doğal yaşamı desteklemek için sürdürülebilirliğin temel kriterle- rine uyumluluk gösteren binalara ve- rilen bir takdir belgesidir. 1998 yılında ABD başlayan LEED sertifikası, Ameri- kan Yeşil Bina Konseyi-USGBC (United States Green Building Council) tara- fından oluşturulmuştur. Bu sertifikas- yon sürecinin yaratılmasının nedeni ise enerji ve çevre tasarımlarına ön- cülük ederek sürdürülebilir sistemler oluşturup, standartlar yaratmaktır. LEED sertifikası kriterleri ve seviyeleri LEED sertifikası kriterlerinin so- nucunda bir “Score Card”, yani pu- anlama tablosu oluşturulur. Puanla- malar ise LEED Sertifikası seviyelerini belirtirler. LEED sertifika seviyeleri ise LEED Certified, LEED Silver, LEED Gold ve LEED Platinum’dur. LEED sertifikası seviyeleri tüm binalar için 40 ve üze- ri puan kazanılarak alınabilmektedir. LEED sertifikası kategorileri 1. Konum ve Ulaşım (Location and Transport) - 16 Puan 2. Sürdürülebilir Araziler (Sustainable Sites) - 10 Puan 3. Su Verimliliği (Water Efficiency) - 11 Puan 4. Enerji ve Atmosfer (Energy and Atmosphere) - 33 Puan 5. Malzemeler ve Kaynaklar (Materials and Resources) - 13 Puan 6. İç Ortam Kalitesi (Indoor Enviromental Quality) - 16 Puan 7. İnovasyon (Innovation) ve Bölgesel Öncelikler (Regional Priority) - 10 Puan LEED sertifikası değerlendirme sistemleri LEED sertifikası ihtiyaç alanlarına göre ayrıştırılmış ve farklı bina projele- ri için farklı LEED Rating Systems ola- rak üretilmiştir. Bunlar şu şekildedir: LEED BD&C (Bina Tasarım ve İn- şaat): 93 m 2 den büyük Yeni Binalar, Yeni Binalar Kaba İnşaat, Okullar, Ma- ğazalar, Veri Merkezleri, Depo ve Dağı- tım Merkezleri, Konaklama ve Hasta- neler için başvurulabilir. LEED ID&C (İç Mekan ve İnşaat): 22 m 2 den büyük tüm İç Mekanlar, Ma- ğazalar ve Konaklama Tesisleri için başvurulabilir. LEED EB&OM (Mevcut Binalar): 93 m 2 den büyük Mevcut Binalar, Ma- ğazalar, Okullar, Konaklama Tesisle- ri, Veri Merkezleri ve Depo ve Dağıtım Merkezleri gibi mevcut binalar için başvurulabilir. LEED ND (Mahalle): 1500 m 2 den daha küçük ve en az 2 adet konut bu- lunan yerleşim alanlarına alınabilen LEED sertifika türüdür. Hemplan aşa- masında hem de inşaat aşamasında başvuru yapılabilir. LEED Homes (Ko- nutlar): Bir “Konut Birimi” olarak ta- nımlanabilecek veya birden fazla ko- nutun bir arada bulunduğu binalar için başvuruda bulunulabilir. LEED sertifikası almış yapılar LEED, Amerika’da oluştuktan son- ra süregelen zaman içerisinde birçok eyalet ve şehirde önemli görülerek yüzlerce kilometrekare alan üzerinde değerlendirildi. İlk olarak ABDmerke- zinde bulunan Dünya Ticaret Merkezi, LEED sertifikasyon sürecini uygulayan ilk Yeşil Bina oldu. Türkiye de ise Yeşil Bina statüsü verilen ilk bina Gebze’de- ki RMI binasıdır. 1998 yılından günümüze başta ABD olmak üzere Kanada, Çin, Hin- distan, Brezilya, Güney Kore, Tayvan, Almanya, Türkiye, İsveç, BAE ülkele- rinde 500 km 2 brüt alanda (Toplam 35 bin sertifikalı proje) uygulama gerçekleştirilmiştir. LEED sertifikası danışmanlığı Globalleşen dünyada çok önemli bir yerde olan LEED sertifikası ekosis- tem ve sürdürülebilir yaşam adına en önemli belge niteliğindedir. Kurum- ların yapılarını sürdürülebilir tabanlı oluşturması ve kaynaklarını en etkin şekilde kullanıyor olması, dünyanın gelişimi açısından önemlidir. Sinerji ve ekip çalışması olarak adlandıra- bileceğimiz LEED sertifikası olduk- ça uzun soluklu bir çalışmadır. Proje yüklenicisi ile birlikte birçok disiplinde uzmanın bir araya gelmesiyle yürütü- len LEED sertifika projelerinde elekt- rik, makine, inşaat mühendisinin yanı sıramimar ve peyzaj mimarının da sü- reçlere dahil olduğu ve tüm bu alan- larda tecrübeli LEED AP uzmanları ile çalışmalar sürdürülmektedir. LEED sertifikası danışmanlığı ile LEED AP gibi uzman ve tecrübeli kişiler proje- yi tasarım aşamasından itibaren bina kullanıma açılana kadar kontrol ede- rek tüm LEED sürecini gerçekleştir- mektedir. LEED AP ile yürütülen LEED projelerinde zamandan vemaliyetten tasarruf edildiği gibi, LEED Innovation