Şantiye Dergisi 384. Sayı (Kasım-Aralık 2020)

38 KASIM-ARALIK 2020 VİZYON Deprem Değil, Prof. Dr. Mustafa Öztürk Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı (E) TBMM Çevre Komisyonu Başkanı (E) Çürük Bina Öldürür D eprem kuşağında yer alan ülkemizde, asıl ris- ki depremin kendisinin değil, güvensiz yapıların oluşturduğu bilinciyle hareket edilmesi gerekiyor. Depremler yerkabuğunun kaçınılmaz bir gerçe- ği. Önemli olan deprem gerçeğine uyum sağlayabilmek, bu gerçekle birlikte yaşayabilmek ve bütün planları buna göre yapmaktır. Türkiye’nin yüzde 93’ten fazlası deprem bölgesi olup, ülkemizde iki büyük fay hattı bulunmaktadır. Geçtiğimiz günlerde Elazığ’da meydana gelen ve çevre illerde de ciddi bir etki yaratan depremin olduğu bölge, bu hatlardan Doğu Anadolu Fay Hattı üstünde yer almaktadır. İstatistiki verilere göre dünyada bir yıl içerisinde ortala- ma 500 bin depremgerçekleşmektedir. Bu depremlerin an- cak 100 bine yakınını insanlar hissedebilir. Yaklaşık 400 bin depremi ise insanlar hissedemez. Dünyada ortalama her yıl 1-2 kez 9 şiddetine yakın depremolmaktadır. Bu depremler de daha çok okyanus ülkelerinde meydana gelmektedir. Guatemala. Şili, Peru, Endonezya, İran, Pakistan, Portekiz, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan, İtalya, Japonya ve ABD gibi ülkelerde sıklıkla ve küçük şiddetlerde depremler ya- şanmaktadır. Türkiye’nin bulunduğu coğrafyada 1500’lü yıllardan itibaren farklı zamanlarda 7 ve üstü büyüklükte 23 deprem olmuştur. Tek çare güvenli binalar inşa etmektir Şehirler, fay hatlarının geçmediği bir yere taşınamaya- cağına göre tek çare önlem almak, güvenli ve sağlambina- lar inşa etmektir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ta- rafından yapılan açıklamaya göre 22 milyon konut içindeki 6-6,5milyon konutun depreme dayanıksız olduğu ifade edil- mektedir. Bu ifadeden, tespit edilmiş bir bilgi olduğu sonu- cu çıkmaktadır. Bu konuyla ilgili mevcut bir yapı envanteri varsa, bu envanterin kamuoyuyla paylaşılması faydalı olur. Böylece, varsayımların ve bilgi kargaşasının önüne geçilir. Mühendislik hizmeti alınmadan yapılan ve kaçak yapılaş- maya neden olan binalar tespit edilebilecek ve bu konuda gerekli tedbirler alınabilecektir. Kesinlikle Yıkılması Gerekenler Kentsel dönüşüm kapsamında binalar üç grup olarak kategorize edilerek “Kesinlikle Yıkılması Gerekenler”, “Güç- lendirilerek Kullanılabilecekler” ve “DepremRiski Olmayan Binalar” olarak tasnif edilmelidir. Öncelikle Çevre ve Şehirci- lik Bakanlığı, elindeki istatistiki bilgilere göre hangi binala-