Şantiye Dergisi 384. Sayı (Kasım-Aralık 2020)

39 KASIM-ARALIK 2020 VİZYON rın mutlaka yıkılması gerektiğini ve yeniden yapılacaklarla ilgili bilgileri kullanıma açmalıdır. Resmi açıklamalara göre, Elazığ depremi sonucu Elazığ’da 4 bin 600 bina yıkılacak. Bunlardan acil yıkılması gereken ağır hasarlı bina sayısı ise 441. Bina değil alan dönüşümü esas alınmalı ve Yapı Yasası oluşturulmalı Depremden etkilenen köylerde çelik konstrüksiyon pre- fabrik binalar yapılabilir. Müteahhit-proje-uygulama-malzeme-denetim kontrol altına alınmalı ve onaylanmalıdır. Tüm yönetmelikleri aynı çatı altında bir araya getirecek, bürokratik muhataplık sa- yısını azaltan, teşvik kadar cezayı da öngören, denetim ve gözetimi güçlü kılan bir Yapı Yasası oluşturulmalıdır. Türkiye, yüzde 93’ü deprem bölgesinde olan bir ülke. Dolayısıyla tekniğine uygun ve sorumlu olarak zemin etüt- leri, planlama, malzeme kaynakları ve kaliteleri, akıllı proje inceleme, onaylama, izleme ve denetimmekanizması dahil kurumsal kapasitesi güçlü ve işlevsel bir sistem (Bakanlık gibi) kurulmalıdır. Dayanışma, tekniğine uygun ve depreme dayanılıklı bi- naların planlanması, projelendirilmesi, yapılması ve denet- lenmesi daha anlamlı ve doğru olur. Yapı Belgesi Madencilik-girdi malzeme-inşaat malzemesi üretimi-lo- jistik-uygulama-denetim-onay süreçlerinin tamamını içeren Yapı Yasası ile binalara, tüm yönetmelikleri ve su yalıtımı dahil tüm yalıtımları-enerji verimliliği-su ve atık denetimi- ortamhava kalitesi-zemin etüdü gibi konuları karşıladığına dair bir Yapı Belgesi verilmelidir. Yapı Belgesi alan bir yapı, en değerli ve en yüksek teşviki hak eden yatırımmuamele- si görmelidir. Bu Yapı Belgesi karşılığı sigorta şirketleri de DASK ya da Konut Sigortası dışında en az 10 yıl süreli olarak ilgili binalar için verilen Yapı Belgesine giren konularda Yapı Güven Sigortası adı altında bir sigortayı devreye almalıdır. Denetim Mevzuata ve denetim mekanizmasına rağmen bilgisiz- lik, bilinçsizlik vemaddi kazanç hırsı her alanda olduğu gibi bu alanda da yasalara aykırı davranışlara sebep olmaktadır. Denetim konusunda disiplini sağlamak için de olası ihmal- lerin önüne geçecek denetimmekanizması çalışır hale geti- rilmelidir. İnşaatlarda sadece beton ve demirin değil, yalı- tımbaşta olmak üzere tümmalzemelerin, yapım/uygulama süreçlerinin de denetlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla doğrumalzemenin doğru yerde doğru şekilde kullanılması ve tüm bu sürecin doğru şekilde denetlenmesi, kalitesiz ve plansız yapılaşmadaki sorunların önüne geçilebilmesi için denetimdeki aksaklıkların çözülmesi şarttır. Yaklaşık 200 binin üzerinde müteahhit için kapsamlı, pratik ve akıllı denetimmekanizması geliştirilmelidir. Yapan ve onaylayan sorumlu olmalıdır. Binalarda kullanılan beton ve demir ne kadar kaliteli olursa olsun, kolon ile kiriş birleşme noktaları standartlara uygun yapılmazsa o bina yıkılır. 6-6,5 milyon depreme dayanıksız konut gerçeği ortada iken bilgisiz, bilinçsiz, kontrolsüz ve denetimsiz, belgesiz ve izinsiz yapılaşmalara kesinliklemüsaade edilmemelidir. C25 2007 de, 1 cm2si 200 kilogramyük taşıyabilecek betonla (C20) bina yapma zorunluluğu getirildi. 2018 de ise 1 cm2si 250 kg taşıyacak betonla (C25) bina yapmak zorunlu oldu. e-beton Yapı stokunu oluşturan inşaatlarda en çok tercih edilen yapım sistemi olan betonarme, karkas sisteminde betonun yapı güvenliğini yüzde 100 etkilemektedir. Düşük oranlar- da da olsa üretim alanı, şantiye ve laboratuvar ortamla- rında beton kalitesinde hata, kayıp ve kaçaklar yaşanıyor. e-beton sisteminin yurt genelinde kullanılmaya başlanma- sından itibaren denetim ve deney sonuçlarının yapı sahibi ya da kullanıcısı ile paylaşılmasına imkan sağlayacak olan e-devlet sistemine entegrasyonu çalışmaları da eşzamanlı olarak sürdürülecektir. Bu sayede inşaatlardaki yapı dene- tim hizmetlerinin akıllı doğal bir denetime tabi olacağı da değerlendirilecektir. Böylece vatandaş, ayrıca kullanılan hazır beton sınıfını sorgulayabilecektir. e-devlet Vatandaş ev satın almak ve kiralamak istediğinde “e-devlet”e konutun ada-parsel numarasını girerek her