Şantiye Dergisi 384. Sayı (Kasım-Aralık 2020)

41 KASIM-ARALIK 2020 VİZYON • Su yalıtımı yapılmamış • Yorulmuş • Yıpranmış • Korozyona uğramış • Kesilmiş ise bina risklidir. Yapıların, her yönden gelebilecek suya veya neme karşı korunmaları için, yapı kabuğunun yüzeyinde yapılan işlem- lerin tamamına “Su Yalıtımı” denir. Yapısal Su Yalıtımı, genel olarak beton elemanların ima- latı sırasında imalat kolaylığı sağlamak, betonun kalitesini artırmak, istenen özelliklerin verilmesini sağlamak ve su geçirimsizliği elde etmek amacıyla toz ya da likit halde bu- lunan yapı kimyasallarının katkı olarak kullanılması ile ya- pıya su girişini ve etkilerini azaltıcı uygulamalar bütünüdür. Yüzeysel Su Yalıtımı, suyun bulunabileceği dış ortam ile yapı kabuğu arasında su geçirimsiz katman oluşturmak için yapılan işlemler bütünüdür. Bu amaçla kullanılan su geçirimsiz özel malzemelere su yalıtım malzemeleri denir. Su yalıtım malzemeleri kullanım amacı ve bölgesine göre ortamdaki su basıncına, zeminin yapısına, yapıdan bekle- nen hareketlere, ürünün üzerine gelecek olası yüklere ve yapıdaki detaylara göre seçilmelidir. Yapısal su yalıtımı uy- gulamaları önlemolarak ve yüzeysel su yalıtımı başta temel ve çatılar olmak üzere gerekli olan tüm bölgelere çözüm olarak mutlaka uygulanmalıdır. Su Yalıtımı Uzunca yıllardır eksikliğini duyduğumuz Su Yalıtım Yö- netmeliği Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlan- mış ve 27 Ekim 2017 tarihinde 30223 “Binalarda Su Yalıtımı Yönetmeliği” adı altında Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 01 Haziran 2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikte temel hedef, binaların, özellikle zemin- lerde ciddi şekilde nememaruz kalması ve korozyona uğra- masının önüne geçmektir. Binaların güvenli, sağlıklı, kaliteli ve uzun ömürlü olması için tüm ilgili paydaşlarla beraber gerekli çalışmalar yapılmıştır. Depremlerde binaların yıkılmasının en büyük nedenle- rinden birinin zemindeki kolonların, kirişlerin ciddi şekilde korozyona uğraması ve böylece binaların taşıma yükünün azalması olduğu anlaşıldı. Bu yönetmelikle, binaların ta- şıma yükünün ilk yapıldığı andaki pozisyonunda koruma- sını sağlanmaktır. Bunun için de yeni yapılacak binalarda özellikle su yalıtım projeleri, su yalıtımı malzemeleri ve su yalıtımının uygulanmasıyla ilgili bir yol haritası, yönetme- likle ortaya konmuştur. Can ve mal güvenliğini sağlayabilmek için alınacak en temel önlemlerin başında depreme dayanıklı, uzun ömürlü binalar inşa etmek gelmektedir. Günümüz inşaatları en az 100 yıl için yapılmalı, kent mimarisi de bu yaklaşımla şekil- lenmeli ve sık sık değişikliğe gidilmemelidir. Vatandaşa, “Yalıtımsız binaların ömrü 30 yıldır ama su yalıtımı yapılırsa binaların ömrü 80-100’a çıkar” demek, bundan dolayı su yalıtımı uygulamasının gerekliliğini an- latmak lazımdır. Doğru proje, doğrumalzeme, doğru uygu- lama ve bunların doğru bir şekilde uygulanmasıyla binala- rımız, şehirlerimiz daha kaliteli hale gelir. Ülkemizdeki 22 milyon konutun yıkılıp yeniden yapılması çok doğru ve an- lamlı değildir. Su yalıtımıyla binaların yıkılması önlenebilir. Buna göre binalarımızın suyun etkisi altında kalan tüm alanlarının (temeller, temel perde duvarları, kolon ve kiriş- leri, ıslak hacimler, çatılar) su yalıtım projelerinin hazırlan- ması, uygulanması ve kontrolü zorunlu hale getirilmiştir. Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler, yatırımcı kuruluşlar, yapı sahipleri, tasarımve uygulamada görevli mimar vemühen- disler ile uygulayıcı yükleniciler ve imalatçılar, yapı yapıl- masında ve kullanımında görev alan denetim elemanları, yapı değerlendirme ve işletme yetkilileri görevli, yetkili ve sorumludur. Tüm bu bilgilerin ışığında, betonarme olarak ürettiği- miz yapılarımızın temel seviyelerini gerek yeraltı suyunun etkilerinden gerekse yüzeysel suların etkilerinden korumak için doğru tasarlanmış su yalıtım uygulamalarının yapıl- ması esastır. Su Yalıtım Denetimi Çok uzun yıllardır beton üzerinde ciddi piyasa göze- tim ve denetim faaliyetlerini yürüten Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın betonu ve betonarmeyi koruyacak ürünler olan su yalıtımmalzemeleri için de denetim ve gözetim fa- aliyetlerine öncelik vermesi çok önemli bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Su yalıtımuygulamalarının yerinde yapılacak denetim- leri, uygulamaların doğurduğu kritik sonuçlar göz önünde bulundurulduğuna büyük önem arz etmektedir. Bu nokta- dan hareketle Yapı Denetim Kuruluşlarının su yalıtım uy- gulamalarına yönelik denetim faaliyetlerini de büyük bir özenle yürütmeleri gerekmektedir. Proje Hazırlama ve Onayı Gelişmiş ülkelerde her diploma sahibi her yetkiye sa- hip değildir. Riskli bölgelerde depreme dayanıklı proje ha- zırlama ve projeyi inceleme tecrübe ister. Lisans ve lisans üst seviyede, belli üniversitelerde proje hazırlama ve proje denetleme konularında mühendislik derslerinin, depreme dayanıklı tasarımderslerinin bir şekilde verilmesi lazımdır. Son zamanlarda farklı üniversitelerde dersler açılmaya baş- ladı ama yeterli değil, teşvik edilmelidir. Bir yapının projelendirilmesi ve yapımı, beş ana hedefin göz önüne alındığı ve bu ilkelere göre çözülen bir optimi- zasyon problemidir. Bunlar: • Dayanım, • Dayanıklılık • İşlevsellik