Şantiye Dergisi 385. Sayı (Ocak-Şubat 2021)

94 OCAK-ŞUBAT 2021 MAKALE Ölçme değerleri, veri kayıt ünitesine doğrudan otoma- tik olarak kaydedilmiştir. Daha sonra bu değerler bilgisayar ortamına aktarılarak hesap ve çizim işleri bilgisayar des- teği ile yapılmıştır. Ölçmeler için sahaya çıkılmadan önce İTÜ Geomatik Müh. Bölümü Ölçme Laboratuvarında yer alan kontrol noktaları vasıtası ile elektronik takeometrenin kontrolü yapılmıştır. Belirlenen yatay ve düşey kolimasyon değerlerinin ihmal edilebilecek düzeyde olduğu belirlen- miştir. Bu nedenle yatay ve düşey açı ölçme değerlerine herhangi bir düzeltme getirilmemiştir. Ölçmede referans alınan poligon noktaları (P.111 ve P.112) ve ölçme ekibi ta- rafından tesis edilen poligon noktalarının (P.1000 ve P.1002) ülke koordinat sistemindeki kot ve koordinat değerleri gös- terilmiştir (Çizelge 1). 4.2. Bölgenin Hafriyat Öncesi Durumunun Sayısal Arazi Modelinin Oluşturulması Söz konusu çalışma alanında hafriyat çalışmalarına başlamadan önceki arazi kotları (siyah kotlar) kullanılarak, arazinin önceki durumu bilgisayar ortamında modellen- miştir. Model oluşturulurken 214 adet detay noktası kulla- nılmış ve Netcad 5.1 yazılımı kullanılarak yüzey enterpo- lasyonu yapılmıştır. Yüzey enterpolasyonunda 403 adet Delaunay (Thissen) üçgeni oluşturulmuştur. Modellenen yüzey ve 214 adet siyah kotlu detay noktası Şekil 14(a)’da, arazinin 1 m aralıklı eşyükseklik eğrili çizimi ise Şekil 14 (b)’de gösterilmiştir. Oluşturulan sayısal arazi modeli Netcad 3Dmodülü kul- lanılarak 3 boyutlu gösterime kavuşturulmuştur. Oluşturu- lan 3 boyutlu gösterimlere renk ve doku kaplanarak çeşitli şekillerde gerçeklik kazandırılmıştır. Bölgenin doğudan ve batıdan bakışta 3 boyutlumodelinin yüksekliğe oranlı renk kaplı görüntüsü aşağıda görülmektedir (Şekil 15). Bölgenin kuzeyden ve güneybatıdan bakışta 3 boyutlu modelinin yüksekliğe oranlı renk kaplı görüntüsü ise aşa- ğıda verilmiştir (Şekil 16). Şekil 13. Geomax ZTS 603 SR elektronik takeometre Dürbün: 30 kez büyütme gücü Uzaklık Ölçme: 1 prizma ile 2300 metreye kadar Uzaklık Ölçme Doğruluğu: 2mm + 2 PPP x S Açı Ölçme Doğruluğu: 2’’ Kayıt: Dahili 10000 nokta detay alımı-16000 nokta aplikasyon koordinatı Çizelge 1. Poligon noktalarının kot ve koordinat değerleri Nokta No Y (m) X (m) H (m) Durumu P.111 429 506,123 4 535 488,793 164,320 1 Referans alınan P.112 429 590,361 4 535 529,391 161,770 1 Referans alınan P.1000 429 685,233 4 535 483,570 174,280 2 Tesis edilen P.1002 429 517,353 4 535 481,187 164,140 2 Tesis edilen Şekil 14 (a) Yüzey enterpolasyonu ile oluşturulan hafriyat öncesi sayısal arazi modeli, Şekil 14 (b) Arazinin hafriyat öncesi 1m aralıklı eşyükseklik eğrili çizimi Şekil 15. Bölgenin doğudan ve batıdan bakışta yüksekliğe oranlı renk kaplı görüntüsü Şekil 16. Bölgenin kuzeyden ve güneybatıdan bakışta yüksekliğe oranlı renk kaplı görüntüsü