Şantiye Dergisi 387. Sayı (Mayıs-Haziran 2021)

90 MAYIS-HAZİRAN 2021 KILAVUZ 4. Bölüm Tasarımın Herkesi Kapsaması için ERİŞİLEBİLİRLİK KILAVUZU (*) “Erişilebilirlik Kılavuzu” ile tasarımda“Erişilebilirliğin” sağlanmasına rehberlik edilmesi amaçlanıyor. (*) Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan kılavuzdan resmi izinler alınarak derlenmiştir. 1.5. Temel Erişilebilirlik Öğesi: “RAMPA” E rişilebilirliktemimari çözümlerin sağlanması temel ilkelerdendir. Bu ilkenin uygulanmasında “rampa” yapılmasının mümkün olmadığı durumlarda, yani teknik açıdan topoğrafyadan kaynaklanan veya mülkiyet sınırının dar olması gibi nedenlerle yüksek kot farklarının bulunduğu yerlerde, sonraki seçenek asansör olmalıdır. Benzer nedenlerle asansörün yapılmasınınmüm- kün olmadığı hallerde ise kaldırma ve iletme platformla- rı (eğik bir düzlemde hareket eden merdiven tipi asansör veya düşey/dikey kaldırma platformu) alternatif ulaşım yöntemi olarak, son seçenek olarak yapılabilir. Burada sı- ralama, mimari çözümolan rampa ile başlar, periyodik ba- kımları yapıldığı için daha güvenli olan asansör ile devam eder, son olarak iki çözümün de uygulanamadığı yerlerde standartlara uygun kaldırma ve iletme platformu son eri- şilebilirlik çözümüdür. Mimari çözüme öncelik verilmesi, mevzuatta da düzen- lenmiştir. “Bahçe girişi ve bina girişlerinde idarece tespit edildiği hallerde asansör, asansör yapılmasının mümkün olmadığı durumlarda ise alternatif ulaşım yöntemi olarak platformasansörü, hidrolik asansör bulunması” istenmek- tedir (Bknz. Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliği). Rampa, işletmemaliyeti olmayan, elektrik kesintisi gibi dış etkenlerden bağımsız kullanılabilen, çalıştırılması için inisiyatif gerekmeyen ve binaya ait mimari bir çözümolarak mekanik olanlara göre avantajlıdır. Yürüyüş güzergahında 1,3 cm’den fazla kot farkı bulun- duğunda, bu kot farklarının aşılması için rampa yapılma- lıdır. Kot farkını aşmada rampa yapılması, erişilebilirlikte temel önceliktir. Rampalar bahçe girişi, bahçe yolu, bina girişi, bina içinde yatay ve dikey dolaşım alanlarında ve ih- tiyaç duyulan diğer tüm alanlarda uygulanmalıdır. Ancak rampanın güvenli ve yardımsız kullanımı için tümölçü, özel- lik ve donanımlarıyla standartlara uygunluk sağlaması son derece önemlidir. Rampa ölçü, özellik ve donanımları şunlardır; Rampaların net (temiz) genişliği, koruma bordürü ve tırabzan gibi üzerinde bulunan tüm donanımlar hariç en az 100 cm olmalıdır (Şekil 1.19).